Wat is een meniscus?

De meniscus ligt in de knie, heeft de vorm van een halvemaan en speelt een belangrijke rol als schokdemper bij het opvangen van krachten op het kniegewricht of ter bescherming van het kraakbeen. We hebben een binnenste- en buitenste meniscus en liggen beide op het scheenbeen.

De binnenste meniscus zit vast aan de binnenband en daardoor beide kwetsbaarder voor schade.

22% van de blessures is de knie en daarmee de meest opgelopen blessure van het lichaam (2017). Daarvan worden 210.000 mensen gezien bij de fysiotherapeut (2013). De incidentie van meniscusletsel in Nederland is 2 op de 1000 eerstelijns- patiënten per jaar in de huisartsenpraktijk.

Er worden jaarlijks in Nederland zo’n 30.000 meniscusoperaties uitgevoerd, echter is onduidelijk of de klachten worden veroorzaakt door de meniscusscheur of beginnende achteruitgang van het kraakbeen.

 

Oorzaken schade meniscus

De meniscus kan schade oplopen door een trauma (acuut letsel) of door een veroudering proces (degeneratief letsel).

  • Denk hierbij aan zwaar inspannend werk
  • Een ongeluk of sport zoals voetbal, hockey, handbal of tennis waarbij een (geforceerde) draaibeweging van het onderbeen gepaard gaat met een gelijktijdige buiging of strekking van de knie.
  • Kan ook zonder duidelijk voorafgaand trauma optreden, zoals we bij degeneratief meniscusletsel zien.

 

Klachten meniscus schade

De kenmerken van een meniscusletsel zijn:

  • Iets voelen scheuren in de knie
  • Zwelling in de knie die pas later dik wordt
  • Ervaren van blokkades en/of slotklachten
  • Pijn bij strekken of buigen van de knie
  • Beperkingen in het dagelijks leven en sport zoals lopen en traplopen

 

Diagnose

Het onderzoek van de knie bestaat uit de volgende onderdelen:

  • Vraaggesprek en aanvullende vragen
  • Lichamelijk bewegingsonderzoek
  • Specifieke testen
  • Eventueel doorverwijzing voor beeldvormende diagnostiek zoals MRI

 

Behandeling en herstel van een meniscus

Meniscus klachten kunnen een gunstig beloop hebben. Dit houdt in dat binnen drie maanden tot een jaar het letsel aanzienlijk wordt verminderd of zelfs volledig hersteld. De behandeling bestaat uit:

  • Advies en beoordelen of sport- of werkactiviteiten kunnen worden hervat.
  • Conservatieve oefentherapie of training om toenemende veroudering van het kraakbeen (artrose) na meniscusletsel op de lange termijn te voorkomen.

 

Onderzoek (link)

In een recent wetenschappelijk onderzoek (2018) van het OLVG in Amsterdam in samenwerking met acht ziekenhuizen laat zien dat fysiotherapie net zo effectief is bij knieklachten als een operatie. Mensen ouder dan 45 jaar met een gescheurde meniscus worden vaak geopereerd, maar een behandeling met fysiotherapie heeft hetzelfde effect en daarmee de voorkeur. Een operatie is voor veel mensen ingrijpend. Uit dit onderzoek blijkt dat een operatie niet altijd nodig is.

 

Literatuur

van de Graaf VA, Noorduyn JCA, Willigenburg NW, Butter IK, de Gast A, Mol BW, Saris DBF, Twisk JWR, Poolman RW; ESCAPE Research Group. Effect of Early Surgery vs Physical Therapy on Knee Function Among Patients With Nonobstructive Meniscal Tears: The ESCAPE Randomized Clinical Trial. JAMA. 2018 Oct 2;320(13):1328-1337.

Wagemakers HP, Heintjes EM, Boks SS, Berger MY, Verhaar JA, Koes BW et al. Diagnostic value of history-taking and physical examination for assessing meniscal tears of the knee in general practice. Clin J Sport Med 2008;18:24-30.

Kuijer PPFM, Frings-Dresen MHW. Meniscusletsel als beroepsziekte? TBV;14:330.

KNGF evidence statement acuut knieletsel. F.A.M. Brooijmans, A.F.T. Lenssen, N. Engelen-van Melick, J. Knoop, G. Rondhuis+, C.W.M. Neeleman-van der Steen, I.J.R. Tak, W. Hullegie, E. Hendriks en R.P.A. Janssen. 2015.

AM Gilroy, BR MacPherson, LM Ross. Anatomische atlas. Gebaseerd op de driedelige Prometheus anatomische atlas. Bohn Stafleu van Loghum.