Momenteel leven er in Nederland ongeveer 50.000 personen met de ziekte van Parkinson. De afgelopen jaren is het aantal patiënten met de ziekte gestaag toegenomen. Naast de ziekte van Parkinson onderscheiden we de atypische parkinsonismen. Deze kunnen in een aantal opzichten veel op elkaar lijken. Denk bijvoorbeeld aan het optreden van stijfheid, traagheid, of trillen. De ziekte van Parkinson en de atypische parkinsonismen zijn echter in aanleg hele andere ziektebeelden, met een andere oorzaak, een andere klinische presentatie en andere afwijkingen in de hersenen. Van patiënten met atypische parkinsonismen zijn helaas geen recente cijfers bekend.

Beide aandoeningen zijn chronisch en progressief wat wil zeggen dat ze blijvende aandoeningen zijn waarvan de klachten in de tijd zullen toenemen. Vergeleken met atypisch parkinsonisme verloopt de progressie van de ziekte van Parkinson over het algemeen trager, reageren de symptomen van parkinson in het algemeen beter (en ook langduriger) op de medicatie, en treden veel complicaties (zoals valincidenten) pas later in de ziekte op. Hieronder zullen de 2 ziektebeelden verder apart beschreven worden.

Ziekte van Parkinson

Atypische parkinsonismen

 

 

Symptomen van Parkinson
De klachten verschillen van persoon tot persoon en vaak ook van moment tot moment. Ook kunnen de klachten bij de ene cliënt progressiever, dus sneller, verlopen dan bij de ander. Meestal zijn de eerste klachten vaag en worden deze in de loop van de tijd erger. Bovendien is er een duidelijk verschil gemaakt tussen motorische klachten en niet- motorische klachten.

Motorische klachten: 

  • Beven
  • Stijfheid 
  • Bewegingstraagheid (rigiditeit)
  • Houdingsklachten, evenwichtsproblemen en vallen
  • Lopen
  • Uit bed komen
  • Aankleden
  • Schrijven
  • Kwijlen of droge mond

Niet-motorische klachten(cognitieve klachten):

  • Vergeetachtigheid
  • Concentratieproblemen
  • Moeite hebben met begrijpen
  • Overzicht houden en plannen van activiteiten. Dit betekent echter niet dat het verstand wordt aangetast
  • Verhoogde kans op dementie, vooral in de laatste fase van de ziekte

 

Behandeling van de ziekte van Parkinson
Door de verscheidenheid aan problemen zijn vaak meerdere zorgverleners betrokken. Dit maakt de behandeling multidisciplinair. Wanneer welke soort zorgverlener betrokken raakt en welke soort behandeling effectief kan zijn is afhankelijk van de problemen die de persoon ervaart. Van belang bij elke vorm van behandeling is dat ze de ervaren klachten verminderen en het dagelijks leven verbeteren.

Helaas is er nog geen behandeling gevonden welke de ziekte kan genezen. Wel kan in veel gevallen aan deeloplossingen worden gewerkt. 

De neuroloog zal starten met medicijnen wanneer de symptomen van de ziekte van Parkinson interfereren met het dagelijks leven, hobby’s of werk. 

In latere stadia van de ziekte van Parkinson kunnen hersenoperaties een behandelingsmogelijkheid zijn. 

Bij Back in Shape is de behandeling vooral gericht op het verminderen van ervaren beperkingen, het behouden van lichaamsfuncties en de verbetering van de kwaliteit van leven. Wij bieden oa de volgende mogelijkheden.

  • Combinatie van kracht-, uithoudings- en stabiliteitsoefeningen
  • Loop- en valtraining
  • Spelvormen gericht op lichaamsontwikkeling
  • Behandelingen in de thuissituatie of andere praktische omgevingen
  • Behandelingen in een 1 op 1 vorm en/of een groepssetting. 
  • Oefenen met zelfmanagement, dit wil zeggen, de manier waarop u met uw ziekte omgaat en u meer grip op uw leven kunt krijgen. 

Back in Shape is lid van ParkinsonNet en heeft een fysiotherapeut in dienst die gespecialiseerd is in de behandeling en omgang met cliënten met de ziekte van Parkinson en atypische parkinsonismen.

 

Symptomen atypische parkinsonismen
Onder atypische parkinsonismen vallen 6 verschillende ziektes: 

  • Vasculair parkinsonisme
  • Vasculaire dementie
  • Lewy body dementie
  • Corticobasaal syndroom (CBS) 
  • Progressieve supranucleaire paralyse (PSP) 
  • Multisysteem atrofie (MSA)

 

Behandeling van de atypische parkinsonismen
Door de verscheidenheid aan problemen zijn vaak meerdere zorgverleners betrokken. Dit maakt de behandeling multidisciplinair. Wanneer welke soort zorgverlener betrokken raakt en welke soort behandeling effectief kan zijn is afhankelijk van de problemen die de persoon ervaart. Van belang bij elke vorm van behandeling is dat ze de ervaren klachten verminderen en het dagelijks leven verbeteren.

Helaas is er nog geen behandeling gevonden welke de ziekte kan genezen. Bij atypische parkinsonismen zijn de mogelijkheden van medicatie en operaties zeer beperkt.

Bij Back in Shape is de behandeling, net als bij de behandeling van de ziekte van Parkinson, vooral gericht op het verminderen van ervaren beperkingen, het behouden van lichaamsfuncties en de verbetering van de kwaliteit van leven. Wij bieden oa de volgende mogelijkheden.

  • Combinatie van kracht-, uithoudings- en stabiliteitsoefeningen
  • Loop- en valtraining
  • Spelvormen gericht op lichaamsontwikkeling
  • Behandelingen in de thuissituatie of andere praktische omgevingen
  • Behandelingen in een 1 op 1 vorm en/of een groepssetting. 
  • Oefenen met zelfmanagement, dit wil zeggen, de manier waarop u met uw ziekte omgaat en u meer grip op uw leven kunt krijgen. 

Back in Shape is lid van ParkinsonNet en heeft een fysiotherapeut in dienst die gespecialiseerd is in de behandeling en omgang met cliënten met de ziekte van Parkinson en atypische parkinsonismen.

 

Vasculair parkinsonisme
Een secundaire vorm van parkinsonisme veroorzaakt door stoornissen na een  hersendoorbloeding. Meestal verloopt het klinisch beeld traag, maar soms kan na een acute neurologische uitval, zoals een verlamming, parkinsonisme optreden.

  • Bradykinesie d.w.z. een vertraging van het aanzetten tot een willekeurige beweging, waarbij langzamerhand de snelheid en sterkte van herhaalde bewegingen in armen en/of benen afnemen. 
  • Verkorte staplengte
  • Rusttremor
  • Spierstijfheid
  • Problemen met het evenwicht, waardoor de kans op vallen toeneemt

 

Vasculaire dementie
Doordat kleine bloedvaatjes beschadigd zijn door ouderdom of een ongezonde leefstijl raken ze verzwakt. De wanden kunnen scheuren en gaan bloeden. Een andere oorzaak is een afsluiting van een bloedvat door een bloedpropje, waardoor een herseninfarct optreedt. 

 

Lewy body dementie
Toenemende schade aan de zenuwcellen als gevolg van opstapeling van eiwitten in de zwarte hersenkern (net als bij de ziekte van Parkinson) en de hersenschors (net als bij de ziekte van Alzheimer).

  • Problemen bij het denken
  • Parkinsonachtige verschijnselen (stijfheid, trillen en problemen bij bewegen)
  • Hallucinaties
  • Wisselend bewustzijn. 

 

Corticobasaal syndroom (CBS)
Een afwijking van een eiwit maar het gaat vooral om beschadigingen in de dieper gelegen (basale) hersenkernen. 

  • Verkrampingen en onwillekeurig schokken van (meestal) een arm of een been
  • Onvermogen om eenvoudige handelingen uit te voeren zoals veters strikken en koffie zetten. 
  • Bewegingstraagheid in spreken en slikken
  • Stijfheid
  • Problemen met de balans
  • Woordvindingsproblemen
  • Geheugenverlies
  • Gedragsproblemen. 
  • Veel mensen hebben binnen vijf jaar een rolstoel nodig.

 

Progressieve supranucleaire paralyse (PSP)
Een beschadiging die veroorzaakt wordt door een foutje in het zogenaamde tau-eiwit. Hierdoor krijgen zenuwcellen niet de juiste vorm en ook raakt het contact tussen de cellen verstoord. 

  • Evenwichtsstoornissen als gevolg van bewegingstraagheid. 
  • Op den duur raken de spieren waarmee de ogen bewegen verzwakt omdat vooral de zenuwen die de oogspieren aansturen, beschadigd raken. 
  • In een later stadium is ook sprake van cognitieve klachten. 
  • Door evenwichtsstoornissen heeft iemand met PSP vrij snel, gemiddeld na vijf jaar, een rolstoel nodig.

 

Multisysteem atrofie (MSA)
Toenemende schade aan de zenuwcellen als gevolg van opstapeling van eiwitten in de zenuwcellen. Deze vormen nieuwe structuren waardoor de cellen hun werk niet meer goed kunnen doen. De beschadigde hersencellen liggen vooral in de basale hersenkernen, de kleine hersenen en de hersenstam. 

  • Trage en stijve bewegingen
  • Problemen met het evenwicht, waardoor de kans op vallen toeneemt
  • Problemen van automatische lichaamsfuncties zoals ademen en reguleren van de bloeddruk.
  • Vermindering van hoeveelheden zweet, traanvocht en speeksel
  • Slechter gezichtsvermogen
  • Incontinentie en erectiestoornissen. 
  • Er is minder sprake van cognitieve klachten.